In mijn stad, Amsterdam, zijn een paar jonge vrouwen die verrassende en bewonderenswaardige initiatieven nemen. Waarschijnlijk zijn die er ook wel elders – en natuurlijk zijn er ook mannen en minder jonge vrouwen die interessante dingen op touw zetten. Maar goed, recent ben ik vooral een paar jonge vrouwen (in alfabetische volgorde:
Caro Bonink,
Jip Heijmerink en
Mick La Rock) tegen het lijf gelopen die wel heel leuke, interessante dingen hebben verzonnen. Dingen die navolging verdienen. En die in ieder geval inspirerend werken. (Het verhaal van Caro staat onderaan, doorscrollen dus...)
 |
| Jip Heijmerink |
Neem
Jip Heijmerink. Naast haar werk als webredacteur voor de richtte zij haar eigen bedrijf op:
Culture by Artists. Samen met verschillende kunstenaars organiseert zij enerzijds bedrijfsevenementen en anderzijds bijzondere tochten door bijzondere wijken van Amsterdam.
 |
Mick La Rock (links)a an de start
van de Bijlmertour (foto Jip Heijmerink) |
Een (fiets)tocht die ik gemaakt heb samen met Jip en beeldend kunstenaar
Mick La Rock (pseudo van Aileen Esther Middel, verantwoordelijk voor de
Graffiti-tentoonstelling in het
Amsterdam Museum), ging langs de graffiti in de Bijlmer. Het gaat om graffiti in brede zin: je ziet ook heel veel muurschilderingen en andere kunstwerken. Waarbij Mick – behalve een zeer creatieve, inspirerende kunstenaar ook een begaafd
storyteller – niet alleen de kunstwerken laat zien, maar ook heel veel vertelt over de architectuur, geschiedenis en sociale achtergrond van de Bijlmer: hoe er van de goede bedoelingen van de stedenbouwers weinig terecht kwam, want de werkelijkheid laat zich niet in een theorie vangen. Het pakt altijd anders uit.
 |
Mick La Rock (links) en
collega-kunstenaar Sarah Payton |
Door de woon-, werk-, winkel- en vrijetijdsfuncties van die nieuwe wijken uit elkaar te halen (volgens de theorie van o.a. Le Corbusier) liep eigenlijk vanaf het begin alles in de soep. Zo lag de logistiek maanden achter op de woningbouw: van winkels tot openbaar vervoer, niets was nog klaar toen de eerste bewoners de flats betrokken. Het was een woestenij (zoals later ook IJburg… Stedenbouwers leren niet snel).
 |
| Een muurdecoratie in graffiti-stijl (met geschilderd doel) |
Die eerste bewoners vertrokken dus ook vaak weer. Midden jaren 1970 kwam, met de onafhankelijkheid van Suriname, een enorme golf Surinaamse en Antilliaanse nieuwkomers. Ook nam de drugscriminaliteit hand over hand toe. De gigantische parkeergarages werden prooien voor autodieven, de overdekte gangen van diezelfde garages naar de galerijwoningen vormden een ideaal terrein voor roofovervallen – nergens was je veilig meer. Zelfs het weelderige groen had negatieve kanten: het onttrok mensen met kwaad in de zin aan het zicht.
 |
Een verwijzing naar Suriname: de vogelkooitjes '
waarin veel Surinaamse mannen hun vogels 'uitlaten... |
 |
| ... en de vogeltjes |
Sindsdien is de wijk – of eigenlijk: zijn de wijken, want de Bijlmer is allesbehalve één geheel) volledig op de schop gegaan. De drugsdealers zijn verdreven, de idioot grote flatgebouwen zijn voor het merendeel teruggebracht tot menselijke proporties, er zijn winkels, markten, scholen, kantoren en vooral: de Bijlmer is weer veilig. Mick kent die hele geschiedenis op haar duimpje en daarnaast laat ze je zien hoe de kunst heeft bijgedragen aan het stopzetten van de verloedering, nee, meer dan dat: de muurschilderingen en andere kunstwerken hebben de wijken mooier gemaakt, vrolijker, en vormden tegelijk een stimulans voor de woningcorporaties om de flats op te knappen. En
guess what? Zelf word je er ook vrolijker van, enthousiast, ja bijna verliefd op de Bijlmer… (en ook een beetje op supervrouwen Mick en Jip natuurlijk).
Graffiti in de Bijlmer, in samenwerking met het Amsterdam Museum. Op 21 november, 12 december 2015 en 16 januari 2016. € 22,50 voor 2,5 uur (en lunch in het atelier van Mick LaRock). Wie niet met zijn eigen fiets kan komen, kan er één huren.
KIJK IN DE PIJP
 |
| Caro Bonink |
Een ander, geweldig initiatief komt van fotografe
Caro Bonink. Zij stond aan de wieg van het project Kijk in de Pijp. Een jaar lang liet zij oudere bewoners van de Amsterdamse wijk die de Pijp heet, zichzelf en hun omgeving fotograferen. Met van alles en nog wat: van iPad en smartphone tot analoge camera. Dat muntte uit in een tentoonstelling in het Amstelhuis (hoek Ceintuurbaan en Amsteldijk), een boek (met teksten van Parool-verslaggever
Frenk der Nederlanden) en een filmpje van (ex-Parool fotograaf)
Peter Elenbaas, met name bekend van de rubriek en boeken
Onbewolkt. Het filmpje is op CD gezet en bij het boek gevoegd.
 |
| 'Karel' met kleinkinderen |
Het begon allemaal met Caro’s vader. Hij was jaren ziek, maar wilde zijn dochters er niet mee belasten. Pas na zijn dood ontdekten Caro en haar zusje Miriam dat hun vader dikwijls eenzaam moest zijn geweest. Ze richtten de
Stichting Karel op, genoemd naar (de koosnaam van) hun vader, Frans Bonink. Die stichting zet zich in voor ouderen in de Pijp, door kleinschalige evenementen voor hen te organiseren en te zorgen dat ze niet vereenzamen. Caro en een paar aankomende fotografen hebben de ouderen tijdens dit project begeleid. Het begrip ‘oudere’ is in dit geval overigens breed: de jongste deelnemer was 50 jaar, de oudste 101.
 |
| Tante Annie en nicht Annie |
Wat de mensen fotograferen, varieert van wat er op hun tafel ligt, op de schoorsteen staat of aan de muur hangt, tot hun buurt, de mensen die ze tegenkomen, gebouwen, de Albert Cuyp, dieren in de wijk, kortom, alles. Je kunt zien dat ze ‘les’ hebben gehad van beroepsfotografen: er zitten reuze mooie of geestige foto’s bij. En allen die ik op de tentoonstelling sprak, waren zonder uitzondering enthousiast – niet in de laatste plaats Tante Annie van 101 (‘Ik loop zonder stok en ik doe alles nog zelf!’).
Ga de foto’s zien in het
Amstelhuis, of, in januari en februari 2016, in de
Oba Cinétol! En koop het boek (met CD dus)! Het is voor € 15,- te bestellen via de website van
Stichting Karel. Het is het geld dubbel en dwars waard. Laat je vervolgens inspireren door de mooie verhalen van de mensen en de foto’s: doe iets soortgelijks in je eigen wijk. Of iets anders…
Oja, en stem op Caro Boninks foto bij de fotowedstrijd die het
Joods Historisch Museum heeft uitgeschreven, naar aanleiding van de tentoonstelling van de (prachtige) foto's van Leonard Freed over het Joodse leven in Amsterdam na de oorlog. De wedstrijd wil de beste foto belonen die het tegenwoordige Joodse leven vastleggen. Caro en haar foto van Samuel's Bar Mitswa verdienen het.
http://www.jckfotowedstrijd.nl/
Graffiti in de Bijlmer, in samenwerking met het Amsterdam Museum. Op 21 november, 12 december 2015 en 16 januari 2016. € 22,50 voor 2,5 uur (en lunch in het atelier van Mick LaRock). Wie niet met zijn eigen fiets kan komen, kan er één huren. 
